Γράφει η Φιλόλογος Καζιόλα Σωτηρία

Σε μία κοινωνία σαν τη δική μας που κινείται ακροθιγώς μεταξύ προοδευτικότητας και συντηρητισμού κατά το δοκούν, η έκπτωση της εκπαιδευτικής και μορφωτικής αξίας των παιδιών μας θα ήταν η χειρότερη επιλογή. Το σημερινό εκπαιδευτικό σύστημα προσπαθεί να αλλάξει τα Αναλυτικά Προγράμματα των τάξεων με στόχευση την αναβάθμισή του και να προσθέσει αμφιλεγόμενες θεματικές ενότητες.  Αυτό που λησμονούν, όμως, οι ιθύνοντες, είναι πως τα πιο σημαντικά μαθήματα για τα παιδιά μας είναι τα μαθήματα ζωής, τα οποία είναι υπεράνω Αναλυτικών Προγραμμάτων, είναι αντικειμενικά και δεν πρέπει να εγείρουν αντιδράσεις. Κάποια είναι τα παρακάτω:  

1.     Σεβασμός στη φύση

Από μικρή ηλικία οι μαθητές έρχονται σε επαφή με τη φύση μέσα από μαθήματα όπως η «Μελέτη του Περιβάλλοντος», η δημιουργία φυτολογίων και η επίσκεψη σε ανάλογα πάρκα. Το ερώτημα που προκύπτει είναι «τότε γιατί οι μελλοντικοί πολίτες δεν έχουν οικολογική συνείδηση;» Οι μαθητές πρέπει να διδαχθούν την αγάπη προς τη φύση, το σεβασμό στη χλωρίδα, την ανάγκη για ανακύκλωση. Μα, κυρίως, πρέπει να γίνει κατανοητό πως η καταστροφή του περιβάλλοντος είναι η καταστροφή του ίδιου τους του εαυτού. Η αδιαφορία προς αυτό είναι αδιαφορία για την ύπαρξη όλων των ειδών ζωής στον πλανήτη. Η ανάπτυξη οικολογικής συνείδησης μπορεί να επιτευχθεί μόνο μέσω της καθημερινής επαφής τους με τη φύση, με δραστηριότητες, επισκέψεις σε περιβαλλοντικούς χώρους, ακόμα και με την ίδρυση μαθητικής ΜΚΟ περιβαλλοντικού χαρακτήρα.

2.     Σεβασμός στα ζώα

Όσο κι αν θεωρείται απαράδεκτη η συμπεριφορά ανθρώπων σαν.. ζώα, ενίοτε τα δεύτερα είναι καλύτερα κι από τους ανθρώπους. Καθημερινά γινόμαστε κοινωνοί μιας απάνθρωπης κοινωνίας, γεγονός που μαρτυρείται από τις βάναυσες επιθέσεις των ανθρώπων στα ζώα. Όχι για την εκμετάλλευση των αγαθών που αυτά παρέχουν. Όχι, αυτό το έκαναν οι προηγούμενες γενιές, που ήξεραν πως αν σέβεσαι το ζώο, θα σου δώσει ό,τι έχει. Από αγάπη και συντροφιά..μέχρι και τα παράγωγά του. Σήμερα δυστυχώς παρατηρείται η βιαιοπραγία σε αυτά κι ευτυχώς η Πολιτεία μεριμνά με νόμους φυλάκισης σε όσους τα κακοποιούν. Η πρόληψη για την ελαχιστοποίηση των φαινομένων, πρέπει να είναι μέριμνα από τα σχολικά χρόνια. Τότε που διαμορφώνεται η συνείδηση των παιδιών. Αναφορές στα ζώα όχι μόνο θεωρητικά μέσα από τα μαθήματα, όχι μόνο η κατηγοριοποίησή τους σε θηλαστικά, ερπετά κ.ο.κ αλλά η άμεση εμπλοκή τους με αυτά. Η φροντίδα τους, η προστασία και η αγάπη είναι η ελπίδα να εξαλειφθούν τα φαινόμενα από τους μελλοντικούς πολίτες.

3.     Πρώτες βοήθειες- Υγεία

Όταν η στόχευση των περισσότερων Αναλυτικών Προγραμμάτων είναι να ενισχύσουν την αυτάρκεια των μαθητών και αυτό δε συνάδει με την καθημερινότητά τους, τότε είναι μάταιο. Το εκπαιδευτικό σύστημα πρέπει να δίνει στα παιδιά πληροφορίες για το πώς θα χειριστούν προβλήματα έκτακτης ανάγκης μέσα από τις πρώτες βοήθειες που μπορούν να παράσχουν τόσο στον εαυτό τους όσο και στους άλλους. Αν μάθουν να αγαπούν την υγεία τους και να την προλαμβάνουν, όμως, ίσως οι πρώτες βοήθειες να είναι η ασφάλειά τους. Αν έτσι δεν επιτυγχάνεται έμπρακτα ο στόχος των Αναλυτικών Προγραμμάτων, τότε πώς;

4.     Σεβασμός στην εσωτερική φωνή

Σε έναν κόσμο που διακατέχεται από ακατάσχετη φλυαρία, τα παιδιά πρέπει να διδαχθούν από μικρή ηλικία να ακούν την εσωτερική τους φωνούλα. Είναι αυτή η φωνή που μας εμποδίζει να κάνουμε αυτό που θέλουμε, να ακολουθήσουμε τα όνειρά μας, επειδή «δεν πρέπει». Είναι η ίδια, που αν μάθουν από μικρή ηλικία να ακούν, θα παίρνουν τις σωστές αποφάσεις, θα ενισχύσουν το ένστικτό τους, θα αποκτήσουν σοφία κι ετοιμότητα για λύση των προβλημάτων τους. Μάθημα ζωής που όλοι ξεχνάνε..

5.     Ανθρώπινα δικαιώματα

Απαιτούμε από τα παιδιά να σέβονται τους γύρω τους. Απαιτούμε να διεκδικούν τα δικαιώματά τους. Αλλά τους έχουμε μάθει ποια είναι αυτά; Και πώς μπορούν να το κάνουν; Το σχολείο ως φορέας κοινωνικοποίησης οφείλει να τους μιλήσει για αυτά, για την προάσπισή τους και την ανάγκη για ύπαρξη σε όλους.

6.     Έκφραση συναισθημάτων

Ζούμε στον κόσμο του φόβου. Φοβόμαστε να εκφραστούμε γιατί έχουμε ανάγκη την κοινωνική αποδοχή. Φοβόμαστε να τοποθετηθούμε γιατί φοβόμαστε την κοινωνική κατακραυγή. Οι μαθητές θα ωφεληθούν αν από μικρή ηλικία μάθουν να εκφράζουν τα συναισθήματά τους ελεύθερα, γιατί θα είναι ελεύθεροι και οι ίδιοι. Είναι σημαντικό η κοινωνία των μελλοντικών πολιτών να εμποτίζεται από αληθινούς ανθρώπους με αληθινά συναισθήματα. Ας τους το διδάξουμε.

7.    Ικανότητα να θέτεις τα κατάλληλα ερωτήματα

Αν παρατηρήσουμε τη συμπεριφορά μας όταν αγνοούμε κάτι, θα δούμε ότι συνηθίζουμε να υποκρινόμαστε ότι το γνωρίζουμε, γιατί δε θέλουμε να ντροπιαστούμε ότι το αγνοούμε. Είναι ίδιον της ανθρώπινης φύσης από τα σχολικά μας χρόνια μέχρι και την ενήλικη ζωή. Ο λόγος, είναι ότι δε μάθαμε ποτέ να θέτουμε τα κατάλληλα ερωτήματα. Οι πολίτες της μελλοντικής κοινωνίας πρέπει να διδαχτούν την «τέχνη» της ορθής έκφρασης ερωτημάτων τους γιατί μόνο έτσι θα γίνουν πιο σοφοί. Μην ξεχνάμε τον Σωκράτη, που μέσω της μαιευτικής του μεθόδου, με τη σωστή τοποθέτηση ερωτημάτων, έφτανε στη σοφία.

8.  Μετατροπή εμποδίων σε ευκαιρίες εξέλιξης

Κάθε εμπόδιο για καλό…ρητό που όλοι ξέρουμε λίγοι πράττουμε. Λογικό, αν σκεφτεί κανείς ότι ποτέ δε μας έμαθαν στο σχολείο να εκτιμάμε τις αποτυχίες μας περισσότερο από τις επιτυχίες μας, να επενδύουμε σε αυτές και να τις μετουσιώνουμε σε ποιοτική γνώση. Είναι ίσως το πιο σημαντικό μάθημα για τη μετέπειτα ζωή τους, μιας κι έτσι θα αποκτήσουν αυτοπεποίθηση, θέληση, όραμα και στόχο. Στοιχεία που απουσιάζουν.

9.   Ταξίδια- Κόσμος

Πολύς λόγος γίνεται για την ένταξη της Ελλάδας στην Ευρώπη, τη θέση της σε αυτήν και την αμφίδρομη προσφορά των δύο, για την πολιτισμική επίδραση των μαθητών. Αλλά κανείς δεν έχει διδάξει στα παιδιά τις διαφορετικές χώρες, πολιτισμούς, ήθη, αξίες, τρόπους ζωής εντός κι εκτός Ευρώπης. Η (όχι μόνο γεωγραφική) γνωριμία των μαθητών με τον κόσμο μέσα από ταξίδια ζωής, διευρύνει τους ορίζοντές τους, τους καθιστά έτοιμους για μια Ελλάδα χωρίς «σύνορα» και αποτινάσσει την ενδεχόμενη μισαλλοδοξία.

10.  Η ζωή συνεχίζεται…

Το πιο σημαντικό μάθημα από όλα. Τα νέα μέλη της κοινωνίας πρέπει να μάθουν ότι η ζωή συνεχίζεται ό,τι κι αν γίνει. Και να μάθουν πως η δύναμη του ανθρώπου δε φαίνεται από το πόσες φορές θα πέσει, αλλά από το πόσες θα σηκωθεί. Και κρύβει πραγματικά μεγάλη..