Γράφει η Φιλόλογος Καζιόλα Σωτηρία

Υπάρχουν δύο διαφορετικοί τύποι προβλημάτων βάσει της δομής τους. Τα επαρκώς και τα ανεπαρκώς δομημένα προβλήματα. Η δεύτερη κατηγορία, εκτός από την έλλειψη πληροφοριών και την ενεργητική συμμετοχή του ατόμου, χαρακτηρίζεται κι από την «ενορατική» λύση στην οποία φτάνει ο συμμετέχον μετά την αναδιοργάνωση του προβλήματος.

Στο πλαίσιο διερεύνησης της επίλυσης προβλημάτων, αναπτύχθηκε η «ενορατική σχολή», κατά την οποία η λύση έρχεται ως «έκλαμψη» μετά από νοητική επεξεργασία. Αυτή μετατοπίστηκε στο κομμάτι της μάθησης μέσω της πρόδρομης Μορφολογικής Ψυχολογίας, που ενδιαφέρεται για την ενόραση. Η μάθηση γίνεται αντιληπτή ως προέκταση της αντιληπτικής δραστηριότητας. Συγκεκριμένα πρόκειται για την ξαφνική σύλληψη νέων στοιχείων που αναδιοργανώνουν το αντιληπτικό πεδίο, ώστε το άτομο να φτάσει στη μη τυχαία και διαρκούς χαρακτήρα λύση, μέσα από νέες λειτουργικές ικανότητες.

Αδιαμφησβήτητα έχουν υπάρξει πολλές φορές που κατά τη διάρκεια της διδασκαλίας οι μαθητές για να φτάσουν στην επίλυση ενός προβλήματος μετέρχονται την ενορατική μάθηση μέσα από το «α χα!» που εκφράζουν ως χαρακτηριστικό της. Συγκεκριμένα, συμβαίνει στο μάθημα της έκθεσης για παράδειγμα ένας μαθητής να μην έχει ιδέες για ένα θέμα και τελικά σαν έκλαμψη να τις βρει. Επίσης, το ίδιο συμβαίνει στα μαθηματικά, όταν οι μαθητές ενώ προσπαθούν ώρα για τη λύση ενός προβλήματος, ξαφνικά τη βρίσκουν. Μάλιστα και στις δύο περιπτώσεις εντοπίζονται στοιχεία που ανέπτυξε ο Graham,W. (1926), όπως η «προετοιμασία» του προβλήματος, το στάδιο που προσπαθούν αρχικά μέσω σκέψης να φτάσουν οι μαθητές στη λύση του, η «περισυλλογή» όπου σταματούν να σκέφτονται το πρόβλημα γιατί πιστεύουν πως δεν έχουν ελπίδες να το βρουν και τέλος έρχεται η «έκλαμψη» ως ενορατικός τρόπος επίλυσης, όπου σαν…επιφοίτηση τους έρχεται η ιδέα